آرش کمانگیر در مقدمۀ قدیم شاهنامه

نویسندگان

  • خلیل کهریزی دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی
چکیده مقاله:

یکی از مباحث جنجال برانگیز شاهنامه، نبود داستان آرش کمانگیر در آن است. دسته‌­ای از پژوهشگران برآن­‌اند که داستان آرش کمانگیر در شاهنامۀ منثور ابومنصور وجود داشته است و فردوسی عمداً آن را به شعر در نیاورده است. دلیلی که این دسته از پژوهشگران به آن استناد می­‌کنند، ضبط نامعتبری است که در چاپ نخست مقدمۀ شاهنامۀ ابومنصوری آمده است. در چاپ دوم ضبط «دستبرد آرش» به جای «دست برادرش» که در چاپ اول آمده بود، به مقدمۀ قدیم افزوده شد. همین ضبط جدید بود که دست­‌آ‌‌ویز و پایۀ استدلال برخی از پژوهشگران در مورد حضور داستان آرش در شاهنامۀ منثور شد؛ اما علامه قزوینی نسبت به ضبط «دستبرد آرش» مشکوک است. ضمناً این ضبط بر اساس مهم­ترین قانون تصحیح انتقادی که می­‌گوید ضبط دشوار معتبرتر است، هیچ­گونه اعتباری ندارد؛ بنابراین ضبط دشوار «دست برادرش» که به نظرمی‌­رسد «دستبرد آرش» گردیدۀ آن است، از اعتبار بیشتری برخوردار است و بر اساس دلایلی که در متن مقاله آن‌ها را بیان کرده‌ایم، می‌­تواند با جملۀ بعد از خود در ارتباط باشد. 

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

غیبت آرش کمانگیر در شاهنامه

به نظر اغلب پژوهشگران، داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری و دیگر خداینامه ها نبوده است ، اما گروهی بر این باورند که این داستان در منابع شاهنامه وجود داشته، اما فردوسی آن را حذف کرده است. یافته ها نشان می دهند که ادعای وجود داستان آرش در شاهنامۀ ابومنصوری قطعیت ندارد. در متون پهلوی موجود نیز، جز یک اشاره چیزی از داستان آرش نیامده است. بررسی های ما نشان می دهد که داستان آرش اساساً نباید در خداینامه ه...

متن کامل

بررسی تداوم زمان در منظومۀ آرش کمانگیر

منظومۀ آرش کمانگیر، یکی از شاهکارهای برجسته در حوزۀ منظومه‌های روایی است. سیاوش کسرایی با به کارگیری شگردهای زمان روایی، اسطورۀ آرش را در حوزۀ ادب معاصر تا ابد زنده نگه داشت. این جستار با بررسی تداوم زمان در این منظومه و انواع شگردهای روایی در بخش تداوم که دربرگیرندۀ حذف، درنگ، چکیده و صحنه می‌شود، بر اساس نظریۀ ژرار ژنت پرداخته و در نهایت از داده‌های به دست آمده، نتیجه‌گیری شده است. در این منظ...

متن کامل

آرش کمانگیر و ویشنو

بخشی از آنچه ما به عنوان میراث مشترک ایران و هند می شناسیم، ریشه در فرهنگ هند و ایرانی دارد و مربوط به گذشتۀ دور خاور زمین و زندگی مشترک اقوام هندی و ایرانی است. وجوه شباهت «آرش کمانگیر» در اساطیر ایرانی و «ویشنو» در اساطیر هندی، نمونه ای ریشه دار در این زمینه قلمداد می شود. در این جستار، بر اساس روش تطبیقی مکتب فرانسوی و با شیوۀ تحلیل محتوا، شخصیت آرش کمانگیر در سه دورۀ باستان، میانه و اسلامی،...

متن کامل

بررسی تداوم زمان در منظومۀ آرش کمانگیر

منظومۀ آرش کمانگیر، یکی از شاهکارهای برجسته در حوزۀ منظومه های روایی است. سیاوش کسرایی با به کارگیری شگردهای زمان روایی، اسطورۀ آرش را در حوزۀ ادب معاصر تا ابد زنده نگه داشت. این جستار با بررسی تداوم زمان در این منظومه و انواع شگردهای روایی در بخش تداوم که دربرگیرندۀ حذف، درنگ، چکیده و صحنه می شود، بر اساس نظریۀ ژرار ژنت پرداخته و در نهایت از داده های به دست آمده، نتیجه گیری شده است. در این منظ...

متن کامل

تحلیل عناصر داستانی «منظومه آرش کمانگیر» سروده سیاوش کسرایی

عناصر داستان‌های امروزی با توجه به درون‌مایه و محتوای داستان‌های معتنابه معاصر، توجیه‌پذیر است و ساختار، متناسب با چگونگی درون‌مایه شکل می‌پذیرد. منظومه آرش کمانگیر از آثار حماسی و اسطوره‌ای ایران باستان است که در دوره معاصر توسط سیاوش کسرایی به نظم در آمده، کارکردی سیاسی – اجتماعی به خود گرفته است. به جز توجه به دلایل آگاهانه و بصیرت هنرمندانه‌ای که سراینده اثر برای انتخاب نظم به جای نثر و هم‌...

متن کامل

«انسان قدیم» در شاهنامه

در همۀ سنَّت‌های معنوی که طریق رسیدن به کمال حقیقی انسان را نمودار می‌کنند، کم و بیش از دو مقام سخن رفته است: مقام «کرامت» که مقام پاکی و ظهور نور فطرت آغازین است و مقام «کمال» که سوختن در آتش عشق است و رسیدن به خویشتنِ خویش. مقام نخست متعلّق به «انسان قدیم» یا انسان راستین است و مقام دوم متعلّق به «انسان کامل». در شاهنامۀ فردوسی این دو مقام را می‌توان به سیاوش و کیخسرو نسبت داد که اوّلی (پدر) نمونۀ ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 54

صفحات  201- 214

تاریخ انتشار 2014-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023